برچسب ها:
علم امام به رفتار شیعیان (1)،
|
نظر بدهید
علم امام به رفتار شیعیان
آیا امام زمان، علیهالسلام، از اعمال و رفتار شیعیان اطلاع پیدا مىکنند؟
از بررسى مجموعه معارف مربوط به خصوصیات و ویژگیهاى اهلبیت عصمت، علیهمالسلام، چنین برمىآید که ائمه اطهار، علیهمالسلام، از کم و کیف عملکردهاى مردم آگاه مىشوند و در موقعیتها و شرائط خاصى جهت هدایت و اصلاح اعمال و رفتار آنها اقدامات بخصوصى نیز انجام مىدهند. دلیلهایى که براین مدعا مىتوان ارائه نمود; برخى جنبه برهانى دارند و بعضى دیگر نقلى. در اینجا با توجه به مجال مختصرى که هست تنها به ذکر دو نمونه از دلیلهاى نقلى باختصار اکتفا مىگردد:
1- مساله علم امام
با توجه به مسئولیتهاى مهمى که امام، در بینش اسلامى، در نظام هستى و جامعه اسلامى عهدهدار است و مردم هم ملزم به تبعیت کامل و پیروى بىچون و چرا از او هستند اقتضاى طبیعى چنین حقیقتى آن است که امام در تمام زمینهها اعم از امور دینى و دنیوى و کلى و جزئى و همینطور آنچه مربوط به هدایت مردم است علم و اطلاع کاملى داشته باشد. حتى براین اساس شیعه معتقد است. اولا امام باید اعلم اشخاص باشد، ثانیا علم او همانند علم پیامبر حضورى، موهبتى و عام و فراگیر باشد. لذا در بخشى از روایات وقتى به توصیف علم امام پرداخته مىشود از کم و کیف آن با تعابیرى چون علم به «ما کان و ما یکون و ما هو کائن» یاد مىشود; به عنوان مثال در اصول کافى مرحوم کلینى بابى را تحت عنوان «ان الائمه یعلمون علم ما کان و ما یکون و انه لا یخفى علیهم شئ» ارائه نموده است و یا مرحوم علامه مجلسى حدود بیست و دو روایت در جلد بیست و شش بحار نقل کرده است که برطبق مفاد آنها امام نسبتبه همه آنچه در آسمان و زمین و بهشت و جهنم تا قیامت واقع مىشود عالم است و چیزى نیست که ائمه، علیهمالسلام، نسبتبه آن علم نداشته باشند.
از دقت در مضمون این دسته از روایات بخوبى معلوم مىشود که ائمه اطهار، علیهمالسلام، که از جمله آنها وجود مبارک امام زمان، علیهالسلام، مىباشند از عملکردها و رفتار و حتى نیتهاى شیعیان خود باخبر مىشوند بعلاوه در این خصوص از وجود مبارک حضرت بقیةالله، علیهالسلام، روایتى وارد شده است: لایعزب عنا شیئمن اخبارکم. (1) هیچ یک از اخبار شما از دیدما پنهان نمىماند. ما بر همه امور شما اطلاع پیدا مىکنیم...
بنابراین کوچکترین جایى براى شک در احاطه علم امامزمان، علیهالسلام، برتمام شؤون احاد مردم باقى نمىماند.
به خدا سوگند اعمال شما در هر روز و شبى برمن عرضه مىشود لذا در هر مورد که مناسب باشد دعا مىکنم.
2- اخبار عرض اعمال
با مراجعه به قرآن کریم و روایات معصومین، علیهمالسلام، این نکته هم بخوبى استفاده مىشود که پیامبر، صلىاللهعلیهوآله، و امامان، علیهمالسلام، براعمال امت آگاهى دارند. در قرآن کریم مىخوانیم: قل اعملوا فسیرى الله عملکم و رسوله و المؤمنون... (2) اى پیامبر به مردم بگو: اعمال و وظایف خود را انجام دهید و بدانید که خدا و رسولش و
مومنان اعمال شما را مىبینند...
روایاتى که در این زمینه وارد شده استبسیار زیاد است از جمله در تفسیر همین آیه از امام صادق، علیهالسلام، نقل شده است که آن حضرت فرمودند:تمام اعمال مردم هر روز صبح به پیامبر اکرم، صلىاللهعلیهوآله، عرضه مىشود اعمال نیک و اعمال بد. بنابراین مراقب باشید... (3)
ویا در روایتى عبدالله بن ابان زیات مىگوید به حضرت رضا، علیهالسلام، عرض کردم که براى من و خانوادهام دعایى بکنید. حضرت فرمودند: مگر من دعا نمىکنم؟ به خدا سوگند اعمال شما در هر روز و شبى برمن عرضه مىشود لذا در هر مورد که مناسب باشد دعا مىکنم
عبدالله مىگوید این حرف امام، علیهالسلام، براى من تعجب آور بود که اعمال ما هر روز و شب بر امام، علیهالسلام، عرضه شود امام، علیهالسلام، وقتى متوجه تعجب من شدند خطاب به من فرمودند: آیا کتاب خداوند عزوجل را نمىخوانى آنجا که مىفرماید: و قل اعملوا فسیرى الله عملکم و رسوله و المؤمنون.
و در ادامه آن امام رضا، علیهالسلام، فرمودند: به خدا سوگند در این آیه مراد از مؤمنون علىبنابىطالب، علیهالسلام، است. (4)
از آنجا که همه ائمه، علیهالسلام، به منزله نفس و احدند و همه آنها لذا یک نور هستند از هر حکمى که به یکى از آنها ثابتشود به بقیه هم ثابتخواهد شد.
بنابراین از مفاد این دسته از روایات و روایات عرض اعمال در شبهاى قدر به ساحت مقدس امام زمان، علیهالسلام، بخوبى معلوم مىشود که حضرت صاحب الزمان، علیهالسلام، براعمال شیعیان آگاهى دارند. پس از اطلاع از این حقیقت عمده آن است که هر کس در حد توان خود به گونهاى عمل کند که موجبات شادى پیامبر اکرم، صلىاللهعلیهوآله، و ائمهاطهار، علیهمالسلام، را فراهم سازد در این باره هم نقل است که روزى امام صادق، علیهالسلام، خطاب به اصحاب و مردمى که در مجلس آن حضرت حضور داشتند فرمودند:
چرا رسول خدا، صلىاللهعلیهوآله، را از خود مىرنجانید؟
شخصى از حضرت سؤال کرد: یابن رسول ما چگونه رسولخدا، صلىاللهعلیهوآله، را ناراحت مىکنیم؟
حضرت صادق، علیهالسلام، فرمودند: مگر نمىدانید که کلیه اعمال شما بر رسولخدا، صلىاللهعلیهوآله، عرضه مىشود پس اگر معصیتى در اعمال شما مشاهده نماید باعث ناراحتى و رنجش خاطر او خواهد شد. پس با اعمال بدتان پیامبراکرم، صلىاللهعلیهوآله، را ناراحت نکنید بلکه سعى کنید با اعمال خوبتان او را خوشحال و مسرور سازید.
تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه – حسین عسگری
1. المجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، ج53، ص175.
2. سوره توبه (9)، آیه 105.
3. الکلینى، محمدبن یعقوب، ج1، کتاب الحجة، باب عرض الاعمال على النبى و الائمة، ص219، ح1.
4. همان، ص219، ح4.
WWW.TEBYAN.NET
