امام زمان شریک قرآن است!؟

شاید شما هم این تعبیر را شنیده باشید که امام عصر عجل الله فرجه شریک قرآن گفته می‌شود. این تعبیر واقعا به چه معناست؟ و چرا به ایشان «شریک القرآن» گفته مى‌شود؟ پاسخ این سوال و معنای این اصطلاح را همراه ما بیاموزید:

1. خواندن?امام زمان،علیه?السلام، با تعبیر زیبا و گرانسنگ «شریک‌القرآن» برگرفته از سخنان ائمه معصومین، علیهم‌السلام، است. این تعبیر در چند زیارت معتبر خطاب به امام حسین و حضرت مهدى،علیهماالسلام، وارد گردیده است:

«السلام علیک یا امین الرحمان، السلام علیک یا شریک‌القرآن» (1) «السلام علیک یا صاحب‌الزمان، السلام علیک یا خلیفة الرحمان، السلام علیک یا شریک القرآن، السلام علیک یا قاطع البرهان» (2)

از طرفى چون تعبیر «شرکاء القرآن» در زیارت مجموعه ائمه معصومین، علیهم‌ السلام، مورد استفاده قرار گرفته، یقینا مفرد آن «شریک‌القرآن» در مورد شخصیت ممتاز این سلسله، یعنى حضرت مهدى،علیه‌السلام، صادق خواهد بود:

«السلام علیک ائمة?المؤمنین... و عباد الرحمان?و شرکاءالفرقان و منهج‌الایمان» (3)  «السلام علیک ائمة المؤمنین و سادة المتقین... و شرکاءالقرآن» (4)

2. علاوه براین، اگر «شریک‌القرآن» بودن به معناى «همپا و همراه بودن با قرآن» باشد، کلام جاودانه پیامبر،صلى‌الله علیه وآله، بر آن دلالت دارد که فرمود: «انى تارک فیکم الثقلین کتاب‌الله و عترتى ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابدا» (5)  «من کتاب خدا و خاندان خودم را به عنوان دو ودیعت گرانبها در بین شما باقى مى?گذارم، تا زمانى که به آن دو چنگ?زده باشید، هرگز گمراه نخواهید شد.»

اگر عترت و خاندان معصوم پیامبر، صلى‌الله‌علیه‌وآله، قرین قرآن و همراه و همپاى آن شمرده شده‌اند، به یقین در روزگار ما این عنوان در وجود شریف تنها باقیمانده آنان امام زمان،علیه‌السلام، تجلى مى‌یابد.

تنها اوست که در این دوران همیشه با قرآن و در کنار قرآن بوده و خواهد بود. اگر قرار باشد امت اسلام به حفظ امانتهاى پیامبر بزرگوار خویش پایبند باشند باید در ضمن تمسک به قرآن، همواره به ولاى شریک القرآن، حضرت مهدى، علیه‌السلام، نیز متمسک باشند.

3. اگر «شریک‌القرآن» بودن امام، علیه‌السلام، در تلازم‌ با «شریک‌الامام» بودن قرآن قرار گیرد و مشارکت هر دو را در ابعاد مختلف اعجاز و هدایت‌برساند، باز هم همان سخن پیشین پیامبر،صلى‌الله علیه وآله، بر آن دلالت دارد که فرمود:

«تا زمانى که به هر دو ودیعه چنگ زده باشید، هرگز گمراه نخواهید شد.»

تمسک به قرآن در کنار تمسک به امام زمان،علیه‌السلام، است که اثربخش و حیات آفرین است، چنانکه تمسک به امام زمان علیه‌السلام، درکنار تمسک به قرآن است که از ضلالت و سرگشتگى باز مى‌دارد.

قرآن و امام علیه‌السلام، اگر هر دو با هم در زندگى فرد یا ساختار جامعه‌اى مورد توجه و اقتدا قرار گرفتند، هدایت آن فرد یا جامعه تضمین شده خواهد بود، چنانکه امام و قرآن اگر هر دو با هم مورد بى‌توجهى?و غفلت واقع شدند، ضلالت و سقوط آن?فرد وجامعه قطعى خواهد بود.

حال اگر امام بدون قرآن، یا قرآن بدون امام،علیه‌السلام، در حیات فرد یا جامعه‌اى مطرح گردید، نقش هدایتى هر دو عقیم خواهد ماند و دیگر رشد و حرکت و پویایى را به ارمغان نخواهند آورد.

مثال چنین شراکتى را در مشارکت آب و آفتاب براى رشد گیاه مى‌توان جست، گیاه با بهره‌گیرى از آب و آفتاب است که رشد مى‌کند و به برگ و بار مى‌نشیند.

با توجه به همین مشارکت طرفینى بین «قرآن و امام» است که مى‌توان گفت در منطق پیامبر،صلى‌الله علیه وآله، که منطبق بر وحى است - قرآنى که شریک امام معصوم نباشد، قرآن هست، اما «معجزه جاودانه اسلام» و «کتاب هدایت» و «یگانه قانون سعادت» نیست و نیز امامى که شریک قرآن نباشد، امامت مى‌کند، اما «امام معصوم» و  «یگانه پیشواى راه نجات» نیست. در همین راستاست که پیامبر،صلى‌الله علیه وآله، مى?فرماید: «على مع?القرآن و القرآن مع على» (6)  «على،علیه‌السلام، با قرآن است و قرآن با على،علیه?السلام»و اگر بپذیریم که على،علیه‌السلام، و حضرت مهدى، علیه‌السلام، به عنوان آغازگر و پایان‌بخش سلسله وصایت و امامت هر دو یک نورند و دو جلوه یک حقیقت ناب به شمار مى?آیند، مى‌توان سخن پیامبر،صلى‌الله علیه وآله، را عمومیت داد و گفت: «مهدى،علیه‌السلام،با قرآن است و قرآن با مهدى،علیه السلام» که این بیانى دیگر از همان تعبیر شریف و شگفت «شریک القرآن» بودن امان زمان،علیه السلام، است.

4. اگر «شریک?القرآن?» بودن، ناظر به نقش امام زمان،علیه?السلام، در استمرار و ادامه حیات قرآن باشد، باز هم شواهدى در روایات و زیارات وجود دارد، که از آن جمله است: «اللهم جدد به ما امتحى من دینک و احى به ما بدل من کتابک» (7)

خدایا آنچه از دینت?به نابودى گراییده، به وسیله او تجدید فرما و آنچه از کتابت دگرگونى و تبدیل پذیرفته به وسیله او احیا کن. «... و احى بولیک القرآن?» (8)

و قرآن را به ولى خویش - امام زمان،علیه‌السلام حیاتى دوباره بخش. «و احى به میت الکتاب والسنة» (9)

خداوندا! امام زمان،علیه?السلام، را احیاگر قرآن و سنت پیامبر،صلى الله‌علیه‌وآله، قرار ده.

با توجه به اینکه این زیارتها و دعاها برگرفته از کلام معصومین، علیهم?السلام، و حتى برخى از آنها وارد شده از ناحیه مقدسه خود امام زمان،علیه‌السلام، است، نشانگر نقش قطعى آن بزرگوار در حیات قرآن و آثار حیات?بخش آن است، که خود مى?تواند جلوه?اى دیگر از «شریک?القرآن?» بودن به شمار آید.

5. تعابیرى دیگر همچون:

«الناطق عن?القرآن» (10) کسى که از قرآن و بر پایه قرآن سخن مى‌گوید.

«تالى کتاب?الله و ترجمانه» (11) تلاوت کننده و بیان کننده معارف قرآن.

«ملقن احکام القرآن» (12) تلقین و تعلیم دهنده احکام قرآن.

«اولى?الناس بکتاب?الله» (13) شایسته‌ترین و سزاوارترین مردم به کتاب خدا.

«الحاکم بین اهل القرآن?بالقرآن» (14) کسى که بین اسلامیان که اهل قرآن‌اند بر اساس قرآن حکومت مى‌کند.

«القائم بکتاب جدید» (15) کسى که قیامش بر پایه قرآنى تازه و تجدید شده صورت مى‌گیرد.

که همگى آنها در ضمن روایات و زیاراتى مخصوص امام زمان، علیه‌السلام، وارد شده‌اند، بیانگر کیفیت عملکرد قرآنى امام زمان، علیه?السلام، و جلوه‌هاى گوناگون قرآن در سیرت و سنت آن بزرگوار هستند و از طرفى تلاوت و ترجمه و تعلیم قرآن و حاکمیت و پیاده شدن آن در زندگى انسانها را وابسته به امام زمان،علیه‌السلام، مى‌شمارند.

دقت در اینگونه تعابیر نیز مى‌تواند در راستاى فهم «شریک القرآن» بودن امام زمان،علیه‌السلام، به گونه‌اى دیگر ما را یارى دهد.

WWW.TEBYAN.NET